ΕΛΛΑΔΑ |
ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
Θέση : Η Ελλάδα είναι χώρα της Ευρώπης, στην οποία καταλαμβάνει το ΝΑ άκρο της. Αποτελεί μέρος και κατάληξη της Βαλκανικής Χερσονήσου. Ανήκει στο Βόρειο ημισφαίριο της γης, μεταξύ του 34ου και 41ου παραλλήλου. Το βορειότερο σημείο της είναι το χωριό Ορμένιο του Ν. Έβρου, το νοτιότερο το νησί Γαύδος, το ανατολικότερο το νησί Στρογγυλή και το δυτικότερο το νησί Οθωνοί. Συνορεύει ΒΔ με την Αλβανία, Β με την Π.Γ.Δ.Μ. και τη Βουλγαρία, ΒΑ με την Τουρκία, Α βρέχεται από το Αιγαίο Πέλαγος, Ν από τη Μεσόγειο θάλασσα και Δ από το Ιόνιο Πέλαγος. Έκταση : Το συνολικό εμβαδόν της επιφάνειας της Ελλάδος ανέρχεται σε 131.944 τ. χλμ. από τα οποία τα 106.777 τ. χλμ. είναι το ηπειρωτικό τμήμα της και τα υπόλοιπα 25.167 τ. χλμ. το νησιωτικό. Ο πληθυσμός ανέρχεται σε 10.269.074 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 1991. Δικοικητικά διαιρείται σε 51 νομούς. Το Άγιο Όρος αποτελεί αυτοδιοίκητο τμήμα του Ελληνικού Κράτους. Όρη : Ο ανάγλυφος χάρτης της Ελλάδος παρουσιάζεται πλούσιος και πολύμορφος, καθώς η χώρα είναι ορεινή. Τα βουνά καταλαμβάνουν τα 4/5 του εδάφους. Οι ορεινοί όγκοι αποτελούν μια σπονδυλική στήλη που διαπερνά όλο το μήκος των ελληνικών εδαφών, από τα Αλβανικά σύνορα μέχρι το Ταίναρο και σε προέκταση μέχρι και την Κρήτη. Ο βασικός ορεινός όγκος είναι συνέχεια των Αλβανικών οροσειρών, που και αυτές είναι συνέχεια του μεγάλου ορεινού όγκου της ΝΑ Ευρώπης που λέγονται Διναρικές Άλπεις και διασχίζουν τη Γιουγκοσλαβία, την Αλβανία και καταλήγουν στην Ελλάδα. Το μεγαλύτερο μέρος του, που διασχίζει την Ήπειρο και φτάνει μέχρι τη Στερεά Ελλάδα, ονομάζεται Πίνδος. Από τα ψηλότερα ελληνικά βουνά είναι ο Όλυμπος (2.917 μ.), ο Σμόλικας (2.637 μ.), ο Βόρας (2.524 μ.), ο Γράμμος (2.520 μ.), η Γκιώνα (2.510 μ.), η Τύμφη (2.497 μ.), τα Αθαμανικά όρη ή Τζουμέρκα (2.469 μ.), ο Παρνασσός (2.457 μ.), η Ίδη ή Ψηλορείτης (2.456 μ) και τα Λευκά Όρη (2.452 μ.)Πεδιάδες : Οι πεδιάδες της Ελλάδας καταλαμβάνουν το 1/5 του εδάφους. Διακρίνονται σε παραθαλάσσιες (αυτές που έχουν άνοιγμα προς τη θάλασσα) και σε ηπειρωτικές (που είναι εσωτερικές. Οι κυριότερες ελληνικές πεδιάδες είναι : Δυτικής Θεσσαλίας (1.267 τ. χλμ.), Γιαννιτσών (1.180 τ. χλμ.), Θεσσαλονίκης (1.84 τ. χλμ.), Σερρών (770 τ. χλμ.), Λαρίσης Τυρνάβου (589 τ. χλμ.), Κομοτηνής (510 τ. χλμ.) και Δράμας (432 τ. χλμ.).Κόλποι : Οι ελληνικές ακτές σχηματίζουν πολλούς μικρούς και μεγάλους κόλπους: τον Αμβρακικό, τον Πατραϊκό, τον Κορινθιακό, τον Μεσσηνιακό, τον Λακωνικό, τον Αργολικό, τον Σαρωνικό, τον Νότιο Ευβοϊκό, τον Βόρειο Ευβοϊκό, τον Παγασητικό, τον Θερμαϊκό, της Κασσάνδρας, του Αγίου Όρους, του Ορφανού, της Καβάλας, των Χανίων, του Αλμυρού, του Μιραμπέλλου και της Μεσσαράς.Ακρωτήρια : Τα ακρωτήρια της Ελλάδος είναι πολυάριθμα: στη ΒΔ Πελλοπόννησο ο Άραξος, η Κυλλήνη και το Κατάκολο, στην ΝΑ Πελοπόννησο ο Μαλέας, στη χερσόνησο της Μεσσηνίας ο Ακρίτας, στη χερσόνησο της Μάνης το Ταίναρο, ανάμεσα στην Ύδρα και τον Πόρο το Σπαθί, στην χερσόνησο της Αττικής το Σούνιο, στη νότια Εύβοια το Κάβο Ντόρο, στην ανατολική Εύβοια της Κύμης, στη χερσόνησο της Σιθωνίας το Δρέπανο, στη χερσόνησο του Άθωνα το Νυμφαίο, στη νότια Κρήτη το Λίθινο, στη δυτική Κρήτη το Σπάντα και στην ανατολική Κρήτη ο Σίδερος.Στενά : Τα σπουδαιότερα στενά των ελληνικών θαλασσών είναι: το στενό του Ευρίπου, μεταξύ Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας, με ελάχιστο πλάτος 40 μέτρα, το στενό της Λευκάδας, μεταξύ της Λευκάδας και της Στερεάς Ελλάδας, με ελάχιστο πλάτος 25 μέτρα, το στενό Ρίου - Αντιρρίου, που συνδέει τον Πατραϊκό με τον Κορινθιακό κόλπο, με ελάχιστο πλάτος 1.920 μέτρα και το στενό του Αμβρακικού κόλπου, που ενώνει τον Αμβρακικό Κόλπο με το Ιόνιο Πέλαγος, με ελάχιστο πλάτος 500 μέτρα.Διώρυγες : Η μόνη μεγάλη διώρυγα στην Ελλάδα είναι αυτή της Κορίνθου, που βρίσκεται στο πιο στενό σημείο της ξηράς που συνδέει την Πελοπόννησο με τη Στερεά Ελλάδα. Ανοίχτηκε το 1882 και έχει μήκος 6.300 μ., πλάτος στην επιφάνεια της θάλασσας 24,6 μ., στον πυθμένα της θάλασσας 21 μ. Υπάχει ακόμη μία διώρυγα, αυτή της Ποτίδαιας στη Χαλκιδική, που χωρίζει το λαιμό της χερσονήσου της Κασσάνδρας.
ΥΔΡΟΓΡΑΦΙΑ
Θάλασσες : Η Ελλάδα έχει επτά μεγάλα πελάγη : το Ιόνιο, το Αιγαίο, το Θρακικό, το Μυρτώο, το Ικάριο, το Καρπάθιο και το Κρητικό. Τα σπουδαιότερα από αυτά είναι το Ιόνιο και το Αιγαίο. Το Αιγαίο είναι μια κλειστή σχεδόν ρηχή θάλασσα και αποτελεί το σημαντικότερο από την άποψη της ναυτιλίας και της εθνικής οικονομίας. Ενώνει τη Μεσόγειο με τον Εύξεινο Πόντο και είναι πλούσιος ψαρότοπος. Το Ιόνιο είναι ένα βαθύ και ανοιχτό προς το νότιο μέρος του πέλαγος. Είναι πιο βαθύ από το Αιγαίο. Το βάθος αυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη ισχυρών θαλάσσιων ρευμάτων με τα οποία μεταφέρεται το πλαγκτόν, δεν ευνοεί ιδιαίτερα την παραμονή και την ανάπτυξη ψαριών και ως εκ τούτου της αλιείας.Ποταμοί : Η Ελλάδα δεν έχει πολλούς μεγάλους ποταμούς. Οι μεγαλύτεροι είναι ο Αλιάκμονας (320 χλμ.) ο Αχελώος (220 χλμ.), ο Πηνειός (205 χλμ.), ο Στρυμόνας (118 χλμ.), ο Θύαμις (115 χλμ.) ο Άραχθος (110 χλμ.), ο Ευρώτας (82 χλμ.), ο Λούρος (80 χλμ.) και ο Σπερχειός (80 χλμ.). Οι μεγαλύτεροι είναι αυτοί που πηγάζουν έξω από τα σύνορά της: ο Έβρος (είναι μήκος 530 χλμ. από τα οποία τα 204 σε ελληνικός έδαφος) και ο Νέστος (έχει μήκος 234 χλμ. από τα οποία τα 130 σε ελληνικός έδαφος). Στην Ελλάδα υπάρχουν επίσης πολλοί υπόγειοι ποταμοί, που φανερώνονται ως πηγές. Αυτοί τροφοδοτούν τα ποτάμια της επιφάνειας αλλά και τροφοδοτούνται από αυτά. Σε πολλούς ποταμούς έχουν κατασκευαστεί φράγματα και ταμιευτήρες για την άρδευση και την παραγωγή ενέργειας. Αρδευτικά φράγματα υπάρχουν στον Αλιάκμονα, στον Αξιό και στον Πηνειό. Υδροηλεκτρικές μονάδες υπάρχουν στον Λούρο, στον Αχελώο, στον Εδεσσαίο, στον Λάδωνα και στο Μέγδοβα.Λίμνες : Στην Ελλάδα υπάρχουν φυσικές και τεχνητές λίμνες. Φυσικές βρίσκονται στην Δ. Ελλάδα και κύρια στην Αιτωλοακαρνανία, την Ήπειρο και την Μακεδονία. Τέτοιες είναι η Τριχωνίδα, η Αμβρακία, η Παμβώτιδα, η Βόλβη, η Βεγορίτιδα, η Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα και η λίμνη της Καστοριάς. Τεχνητές λίμνες, που δημιουργήθηκαν με τα νερά των ποταμών, είναι η λίμνη στο Καστράκι και στα Κρεμαστά, ο Μόρνος και ο Ταυρωπός. Υπάρχουν όμως και λίμνες που αποξηράνθηκαν με στόχο την γεωργική εκμετάλλευση των περιοχών. Τέτοιες είναι η Κωπαϊδα, η Κάρλα και η Αγουλινίτσα.
ΑΛΙΕΙΑ
Η Ελληνική αλιεία γίνεται με τρεις τρόπους : παράκτια, μεσογειακή και υπερπόντια. Η παράκτια γίνεται κοντά στις ακτές με μικρά σκάφη και δίκτυα, η μεσογειακή καλύπτει το Ιόνιο και το Αιγαίο και γίνεται με μεγαλύτερα σκάφη και η υπερπόντια με ποντοπόρα αλιευτικά σκάφη. Οι θάλασσες της Ελλάδος έχουν περιορισμένο αλιευτικό πλούτο. Γι’ αυτό στις εκβολές μεγάλων ποταμών και σε περιοχές με θαλάσσια ρεύματα έχουν δημιουργηθεί ιχθυογεννητικοί σταθμοί που χρησιμοποιούνται για ιχθυοκαλλιέργειες με επιστημονικό τρόπο. Τέλος μεγάλες ποσότητες ψαριών δίνουν και οι μεγάλες λίμνες της χώρας (Βόλβη, Καστοριάς, Πρέσπες κ.ά.) καθώς και τα ποτάμια.
ΑΝΘΡΩΠΟΙ
Τα τελευταία χρόνια, που η ελληνική κοινωνία αστικοποιήθηκε, οι Έλληνες έχουν αλλάξει τρόπο ζωής. Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού πληθυσμού τείνει να μοιάσει στους αστούς των αναπτυγμένων βιομηχανικά χωρών. Όμως η μεσογειακή ιδιοσυγκρασία και η εθνική κληρονομιά είναι ανασταλτικοί παράγοντες για τον σχηματισμό του “βιομηχανικού” Έλληνα. Τα ήθη και τα έθιμα και οι θρησκευτικές δοξασίες κάνουν τους Έλληνες να ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης. Εδώ συναντώνται το παλιό με το καινούριο, το πάντρεμα του μοντέρνου τρόπου ζωής με την παραδοσιακή ελληνική σκέψη.
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Η ελληνική βιομηχανία, στη σημερινή της μορφή, υστερεί σημαντικά απέναντι στη βιομηχανία των άλλων χωρών της Δυτικής κυρίως Ευρώπης. Κύριο χαρακτηριστικό είναι η εξάρτησή της από ξένες πηγές για την προμήθεια πρώτων υλών. Κύριοι κλάδοι της είναι αυτοί των ειδών διατροφής, ποτών και καπνού. Μεγάλη ανάπτυξη παρουσιάζουν επίσης οι βιομηχανίες μεταλλουργικών προϊόντων και τσιμέντου, καθώς και η κλωστοϋφαντουργία.
ΚΛΙΜΑ
Το κλίμα της Ελλάδος παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος. Έχει περιορισμένη εποχή βροχών, αρκετή θερινή ξηρασία, μεγάλη ηλιοφάνεια και ήπιο χειμώνα. Από κλιματολογικής πλευράς ο χρόνος μπορεί να διαιρεθεί σε δύο κύριες περιόδους: την ψυχρή, που διαρκεί από τον Οκτώβριο έως το Μάρτιο και την θερμή που διαρκεί από τον Απρίλιο έως τον Σεπτέμβριο.Στην Ελλάδα διακρίνει κανείς τέσσερις κλιματικές περιοχές: 1) την ορεινή, 2) την βόρεια Ελλάδα, 3) το Ιόνιο και 4) το Αιγαίο. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κλίματος της ορεινής περιοχής είναι οι χαμηλές θερμοκρασίες, η μεγάλη περίοδος χιονοπτώσεων, η μεγάλη νέφωση και οι ισχυροί άνεμοι. Ο χειμώνας στην ορεινή χώρα είναι δριμύς και το καλοκαίρι δροσερό. Χαρακτηριστικά γνωρίσματα της βόρειας Ελλάδας είναι η περιορισμένη καλοκαιρινή ξηρασία και η ομοιόμορφη κατανομή στο χρόνο της βροχής. Ο χειμώνας εδώ είναι δριμύς και το καλοκαίρι βροχερό. Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Ιονίου είναι ο ήπιος χειμώνα, οι άφθονες βροχές, η μικρή νέφωση και η μεγάλη ηλιοφάνεια. Είναι η πιο ηλιόλουστη περιοχή της χώρας με εύκρατο ευχάριστο κλίμα. Στην περιοχή του Αγαίου χαρακτηριστικά γνωρίσματα του κλίματος είναι η μεγάλη ένταση και συχνότητα των ανέμων, η μεγάλη ηλιοφάνεια και η υγρασία.